Translate

03 november 2018

over gewicht

Vroeger, toen ik nog jong was, zo’n beetje ten tijde van de bouw der piramiden, hoefde ik mij niet bezig te houden met mijn gewicht. Het ging als het ware allemaal vanzelf. En als ik eens een keer wat zwaarder woog dan gewenst, dan hoefde ik maar aan afvallen te denken en het geschiedde. Dat is tegenwoordig wel even anders. Ik moet mezelf bijkans uithongeren om er nog wat af te krijgen. Ik ben in de afgelopen 10 jaar echt wel behoorlijk aangekomen. Hoe kon dit toch allemaal zomaar gebeuren?

Het ging mis tijdens de kerst van 2008. Ik was toen nog jong genoeg om van alles te willen, maar ook oud genoeg om al bijna niks meer te kunnen. Qua eten dan, bedoel ik. Die kerstvakantie was er iets op het werk, waardoor ik constant moest werken. Lange dagen maakten we, maar we werden ook goed verzorgd. Verrassende tussendoortjes, rijke lunches en gastronomische maaltijden verzachtten ons werkleed. En het was nog gezellig ook. Biertje aan het eind van de dag en de andere dag weer vroeg aan de bak, met koffie en koek. Maar toen ik op nieuwjaarsdag de weegschaal bezocht, bleek ik, ondanks het harde werken, wel vijf kilo te zijn aangekomen. In twee weken! Eraf bleek echter andere koek. Na vijf jaar zaten de destijds vergaarde kilo’s er nog steeds keurig aan. Nou, toen gaf ik de strijd maar op. Ik was inmiddels de 50 al gepasseerd, had al verkering, dus waar had ik dat goddelijk lichaam nog voor nodig? Echter, nog geen twee jaar later vertelde de weegschaal mij, dat er nog eens vijf kilo’s waren bijgekomen! Ik vreesde het al, want alles zat strak. Mijn bloezen, t-shirts, broeken, mijn vel. Dit kon zo echt niet langer! Dus besloot ik er nu toch echt serieus wat aan te gaan doen. Ik ging fanatiek ... lezen. Want ja, alles begint met kennis. Kennis uit liefst veel verschillende bronnen, want tegenwoordig is bijna alle kennis, zeker over dit onderwerp, flink gekleurd vanwege de commerciele belangen die eraan vastzitten. Maar wat bleek? Waar was vrijwel iedereen het over eens? De beste methode om af te vallen is: minder eten.

Het klinkt misschien als een open deur. Minder eten dan je nodig hebt en je valt vanzelf af. Het enige probleem is, ik weet niet wat ik nodig heb? De gemiddelde man verbruikt zo’n 2500 calorieën per dag zeggen de lijstjes, maar geldt dat ook voor mij? Ben ik een gemiddelde man? Ik denk het eerlijk gezegd niet. Sterker nog, ik denk dat de gemiddelde man helemaal niet bestaat. In ons kleine Nederland alleen al lopen ruim 8 miljoen mannen rond, maar er zijn er geen twee hetzelfde. Dus wat die mannen verbruiken en hoeveel energie zij uit hun voedsel halen, verschilt ook per persoon. Dat is dus allemaal nog best ingewikkeld. Moest ik eigenlijk wel afvallen, of kon ik ook gewoon een maatje groter kopen? Was ik eigenlijk wel te dik?

Of je te dik bent of niet, wordt grotendeels bepaald door culturele omstandigheden. In Amerika wordt je niet snel "te dik" gevonden. Maar ook in Afrikaanse landen heeft dik zijn, vaak een heel andere status dan dikke mensen hier. Dik wordt ook gezien als een uiting van rijkdom, vergelijkbaar met een "dikke" auto in het noord-westelijke deel van onze aardkloot. Dus of je "te dik" bent, kan ook al niet objectief en gemakkelijk worden vastgesteld. Dus ging ik op zoek naar wat een gezond gewicht is.

Wat is een gezond gewicht? Nou, daar zijn de wetenschappers het dus ook al niet over eens. Natuurlijk, hebben we, denk ik, allemaal wel eens gehoord van de BMI, de body mass index. In het Nederlands, het lichaamsgewichtscijfer. Dat is een rekensom, die gebruik maakt van je lengte, je leeftijd, je geslacht en je gewicht. Als de uitkomst van die som ergens tussen de 20 en 25 ligt, zit je volgens de bedenkers van die som goed. Is de uitkomst lager dan 20, dan word je te licht bevonden, en zit je boven de 25, dan ben je een zwaargewicht. Tenminste, dat vinden zij. Ik weet dat als ik een gezond BMI van zeg 20 zou hebben, ik eruit zie als een patiënt met een enge ziekte. Gelukkig bleken er ook wetenschappers die het juist helemaal niet zo hebben op die BMI. Zo blijkt dat bij een Europeaan een hogere BMI hoort dan bij bijvoorbeeld een Aziaat. Er zijn zelfs onderzoeken die laten zien, dat mensen met, volgens deze BMI, overgewicht juist gezonder zijn, dan mensen die wel aan de BMI-standaard voldoen! Dan heb je dus juist een gezond overgewicht. Bovendien, als je echt goed wilt kijken naar of je een gezond gewicht hebt, moet je daar ook je buikomvang en je lichaamsvetpercentage nog bij betrekken.

Ik las en las en las. Ik las over dat de ene mens meer energie haalt uit voeding dan de ander. Ik las dat bepaalde voeding bij bepaalde mensen eerder overgewicht veroorzaakt dan dezelfde voeding bij anderen. Ik las over diëten en de gevaren daarvan, over diëtistes en hun financiële belangen in de voedingsindustrie. Ik las over de rol van darmbacteriën, erfelijkheid, zeer zeldzame ziektes en dat allemaal in relatie tot voeding en gewicht. Ik nam al die kennis tot mij en hoewel ik er niet van afviel, kwam ik er ook niet van aan. Maar uiteindelijk bracht het me weer terug bij het begin: om af te vallen, moet je minder eten dan je verbruikt.

Je kan hetzelfde blijven eten maar dan wel je verbruik omhoog brengen door bijvoorbeeld te gaan sporten, maar je kan dus ook gewoon je luie zelf blijven en in hongerstaking gaan. Voor mij is dat een keus uit twee kwaden. Immers, om fijn te kunnen sporten ben ik te intelligent en om gezonder te eten heb ik te veel smaak. Het zit ook niet mee. Maar wat nu?
Nou, ik las ergens de volgende tip: eet niets wat je niet zelf hebt bereid. Hiermee wordt uiteraard niet bedoeld dat je graan moet gaan verbouwen om er uiteindelijk zelf je eigen brood mee te bakken, of varkens moet gaan houden voor een plakkie ham. Nee, gewoon verse, ongesneden groeten halen, zelf brood smeren, en van een mooi stukje kipfilet je eigen frikandellen maken. Dat heb ik me nu goed in mijn oren geknoopt. Niet rigide, niet zwart-wit, met beleid en inzicht, maar ik ga het wel doen. Zoveel mogelijk. En dan streef ik naar een blijvend en gezond overgewicht.

Eet smakelijk,
Salvatore